Turcja

Gdyby na ulicy zatrzymał nas ktoś i zapytał, jak dużo wiemy o Turcji, co moglibyśmy opowiedzieć? Że jest to kraj leżący po części w Europie i po części w Azji, że Turcy jeżdżą jak wariaci, są głośni, przyjaźnie nastawieni i że to podrywacze. Powiedzielibyśmy też na pewno, iż w Turcji można kupić dywany i złoto (w dodatku za całkiem niezłą cenę, utargowaną na bazarze!) i… to właściwie tyle.

Nie mamy pewnie pojęcia, jak bardzo ten kraj ma ciekawą kulturę i zabytki (niektóre z nich, jak na przykład Göreme, Pamukkale, Troja czy starożytne miasto Hierapolis zostały wpisane na listę dziedzictwa UNESCO), ani że jest to naprawdę piękne państwo, gdzie warto być przynajmniej raz.

Stambuł

Co warto zwiedzić w Turcji?

Na pewno warto zagłębić się w historię tego kraju, ponieważ jest ona niezwykle burzliwa i interesująca. Do najpiękniejszych rejonów należy Kapadocja, która była niegdyś ośrodkiem chrześcijaństwa i gdzie warto wstąpić do wykutego w skałach podziemnego miasta Kaymaklı (co po turecku oznacza „śmietankowe”). W średniowieczu mieszkańcy chronili się tam przed Arabami oraz Mongołami. Kaymaklı ma siedem kondygnacji i mogło pomieścić około 15 tys. osób. W podziemnych tunelach znajdowało się wszystko, czego mieszkańcy potrzebowali do codziennego życia. Wybudowano stajnie, piwnice, magazyn, kuchnie, a nawet kościół. W Kapadocji znajduje się też Park Narodowy Göreme, gdzie możemy podziwiać bizantyjskie kościoły wykute w skałach. Wśród atrakcji turystycznych jest też przelot balonem nad Kapadocją o wschodzie słońca i podziwianie niezwykłego krajobrazu z góry.

Warto wybrać się też do Konyi. Można tam zobaczyć Mauzoleum Mevlany – mistyka, który utworzył zakon tańczących derwiszy. Obejrzenie spektaklu tańca derwiszy jest niesamowitym przeżyciem. Tam też, w XIII-wiecznym dawnym meczecie, zobaczymy relikwie, takie jak na przykład włos Mahometa oraz różne wydania koranu – od ogromnych, wielkości dywanu, do maleńkich jak pudełko od zapałek.

Przy tym wszystkim nie można zapomnieć o stolicy – Ankarze. Znajduje się tam między innymi jedno z najwspanialszych tureckich muzeów – Muzeum Cywilizacji Anatolijskich (zobaczymy tam przedmioty związane z kolejnymi ludami zamieszkującymi te tereny: od Hetytów po czasy grecko-rzymskie) oraz Mauzoleum Atatürka, ukochanego przywódcy narodu tureckiego. Ankara jest drugim co do wielkości miastem w Turcji.

Największym miastem Republiki Tureckiej jest Stambuł – w starożytności znany jako Konstantynopol – podzielony cieśniną Bosfor na część europejską i azjatycką. Podróżując po Turcji, nie można go ominąć. Jest tam słynny Kościół Hagia Sophia (Mądrości Bożej), który do 1453 roku był kościołem chrześcijańskim (zachowały się mozaiki z tego okresu), a po tym roku został przekształcony w meczet. Oprócz tego w Stambule znajduje się Błękitny Meczet z sześcioma minaretami, Pałac Topkapı, będący w XIV wieku rezydencją sułtanów i podziemna Cysterna Yerebatan, gdzie znajduje się kolumna z odwróconą do góry nogami głową mitycznej Meduzy o wężowych włosach. Wieczorem warto udać się na stambulski Taksim – najgłośniejszą i najbardziej europejską dzielnicę, która tętni życiem, zapraszając do dyskotek, pubów, barów, kawiarni, sklepów i hoteli. Możemy tam także udać się na Kapalı Çarşı – Kryty Bazar.

Dla wielbicieli starożytnych ruin Turcja również ma coś do zaoferowania. Na terenach dawnej Grecji są bowiem ruiny mitycznej Troi wraz z rekonstrukcją słynnego Konia Trojańskiego, a także najpiękniejsze z hellenistycznych miast – Pergamon, który był w czasach starożytnych centrum medycyny. Po zwiedzeniu tych miast warto zobaczyć najmniej zniszczona starożytne miasto w rejonie Morza Śródziemnego – Efez. Zachowały się tam ruiny szaletów miejskich, domu publicznego, a także biblioteki i amfiteatru. Efez jest także ważnym miejscem dla chrześcijan, wymienionym w biblijnej Apokalipsie. Przy Efezie znajduje się Meryemana, Wzgórze Słowików, gdzie stoi dom, w którym, według podań, ostatnie chwile spędziła Matka Boska. Obok, na specjalnie przygotowanej ścianie zwanej Ścianą Życzeń, można zostawiać prośby do Matki Bożej oraz napić się z trzech świętych źródeł: miłości, szczęścia i zdrowia. Do starożytnych miast należy również Hierapolis, z zachowanym teatrem. Można tam skorzystać z Basenu Kleopatry wypełnionego wodą termalną.

Jeszcze jednym miejscem, którego nie można ominąć, zwiedzając Turcję, jest Pamukkale (po turecku „Bawełniany Zamek”), które słynie z wapiennych tarasów, wyglądających jak ośnieżone wzgórza.

Do najcenniejszych turystycznie miejsc warto dodać piękne wybrzeże Riwiery Tureckiej, gdzie warto udać się na wypoczynek nad Morzem Śródziemnym i Egejskim. W kurortach wypoczynkowych często jest możliwość udania się do tureckiej łaźni – hammamu. Rozrywka ta cieszy się dużym zainteresowaniem, zarówno wśród turystów, jak i miejscowych.

Kiedy jechać do Turcji?

Najlepszy okres na zwiedzanie: od marca do maja i od połowy września do listopada, gdyż wtedy nie ma jeszcze takich upałów. Na plażowanie: od kwietnia do października; wtedy temperatura waha się między 20-ponad 30 stopni Celsjusza.

Loty z Polski do Turcji

Najlepszy transport powietrzny między Polską a Turcją jest z Warszawy polskimi liniami lotniczymi LOT, jednak i tam nie zawsze można znaleźć loty bezpośrednie. Innym wyjściem jest lot czarterowy (najczęściej do Stambułu).

Informacje praktyczne i ciekawostki

W stosunku do czasu polskiego należy przesunąć wskazówki zegara o godzinę do przodu.
W Turcji turyści zazwyczaj są ostrzegani, aby nie pili innej wody niż butelkowana. Przestrzega się też przed piciem napojów z lodem. Niektórzy, w obawie przed bakteriami, unikają nawet mycia zębów w wodzie z kranu, jednak nie ma takiej konieczności – prawdopodobieństwo zachorowania w ten sposób jest bardzo małe. W razie choroby lepsze są leki tureckie niż przywiezione z Polski.
Nie ma obowiązku zaszczepienia się przed wyjazdem do Turcji.
W toaletach tureckich należy wrzucać papier toaletowy do koszy na odpadki sanitarne, a nie do ustępu. Kanalizacja nie jest do tego przystosowana i mogłaby się zapchać.
Wstęp na terytorium Republiki Tureckiej wymaga wykupienia wizy. 30-dniowa wiza kosztuje 15 euro/20 dolarów. Należy ją wykupić od razu po przylocie, na lotnisku.
Turcy są bardzo pomocni i przyjaźnie nastawieni do turystów. Nie należy dziwić się, gdy otrzymamy zaproszenie na herbatę czy poczęstunek. Nie powinno dziwić również tradycyjne powitanie i pożegnanie tureckich mężczyzn, kiedy to całują się w oba policzki.
Zwyczaj targowania się na bazarach, jak w wielu krajach arabskich, istnieje także tutaj. Stanowi to swego rodzaju tradycję i sprawia handlarzom wielką radość, choć bywa męczące.
Walutą jest lira turecka (YTL), jednak w turystycznych miejscowościach można płacić także dolarami czy euro.
Warto przywieźć z Turcji złoto bądź odzież skórzaną.
W Turcji między godziną 12:00 a 1:00 w nocy je się zupę.
W meczetach wymaga się ubioru zakrywającego ramiona i kolana, nierzadko też włosy (dotyczy kobiet). Buty zostawia się przed wejściem, czasem dawane są ochraniacze na obuwie.
Utartym zwyczajem jest dawanie bakszyszu, drobnego napiwku.
Turcja jest krajem bardzo patriotycznym. Na każdym kroku można spotkać narodowe flagi, nie wolno też żartować z Atatürka, ich ukochanego (nieżyjącego już) prezydenta.

Języki

Językiem urzędowym jest turecki, jednak można usłyszeć także angielski, niemiecki i rosyjski, a nawet polski.

Religie

Przeważająca większość Turków (99,8%) to muzułmanie. Wiąże się to między innymi z koniecznością modlitwy pięć razy dziennie i poszczeniem w Ramadanie. Koran zezwala Turkom na poślubienie więcej niż jednej kobiety jednocześnie, ale dzisiaj jest to praktykowane raczej rzadko. Tureckie kobiety mogą (choć nie muszą) pracować, mogą też nosić odkrytą głowę. Można jednak spotkać także tradycyjnie ubrane muzułmanki w burkach. Ważne są tu wartości rodzinne.

Historia Turcji

Republika Turecka powstała po I wojnie światowej na gruzach Imperium Osmańskiego. Między rokiem 1919 a 1922 toczyła się wojna grecko-turecka. W 1920 roku w Sèvres podpisano traktat pokojowy między Turcją a państwami Ententy, na mocy którego między innymi Grecji przyznano większość europejskich terenów Turcji, a Armenii Kars, większą część Pontu i górę Ararat z jeziorem Wan. Kemal Atatürk, nie mogący pogodzić się z tym, na podstawie Sojuszu o Wzajemnej Przyjaźni i Współpracy z Rosją Sowiecką, wraz z nią (również w roku 1920) dokonał agresji przeciwko Armenii. W 1923 roku traktat w Lozannie zrewidował postanowienia z Sèvres i ustalił nowe granice Turcji, które istnieją do dziś. Tego samego roku Turcja została republiką. Pierwszym prezydentem został Atatürk, który obalił sułtanat i zakończył epokę Imperium Osmańskiego, a także przeprowadził reformy mające na celu europeizację Turcji. W 1934 roku przyznano kobietom prawo wyborcze.

W czasie II wojny światowej Turcja, w obawie przed Związkiem Radzkieckim, aż do 1945 roku pozostawała neutralna, po czym dopiero wypowiedziała wojnę Rzeszy Niemieckiej.

Od 1952 roku Turcja jest członkiem NATO, a od października 2005 roku rozpoczęła starania o przyjęcie do Unii Europejskiej, jednak starania te napotkały szereg poważnych barier i po dziś dzień kraj ten nie należy do członków Unii.